بازشناسی در ادله وجوب تعلق زکات با رویکرد توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

زکات پس از نماز مهمترین فریضه دین اسلام است در عصر حاضر با توجه به شرط‌های وجوب زکات بر نه مصداق، پرداخت زکات عملاً منعطل شده است از باب مثال شرط مسکوک بودن به سکه رایج در نقدین، بیایان چر بودن در تمام ایام سال در انعام ثلاثه و رسیدن به حد نصاب و برخی از شرایط دیگر در غلات اربعه. پرواضح است این برداشت فقهی با اهتمام آیات و روایات به پرداخت زکات سازگار نیست.
این نوشته که به شیوه کتابخانه‌ای و در راستای حل این مشکل، ضمن نقد ادله انحصار وجوب زکات در نه مصداق و با تمسک به شش طایفه از روایات، به این نتیجه دست یافته که زکات در تمام حبه‌های روییدنی از زمین جز باقلی واجب است.
افزون بر این ره‌آورد، جامعیت، استقصای در ادله موافقان، تقریر جدید از ادله و نقد تفصیلی ادله از جمله گزارش هفت طایفه از روایات و چهار راه حل برای رفع تعارض میان روایات از نوآوری‌های مقاله بشمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    1. قرآن
    2. ابن قدامه، موفق الدین أبی محمد عبدالله بن أحمدبن محمدبن قدامه، المغنی، بیروت، دارالکتاب العربی (1997).
    3. اشتهاردی، علی پناه، مجموعۀ فتاوای ابن جنید، قم، مؤسسۀ نشر الاسلامی، (1416).
    4. 4. باقری ایروانی، دروس تمهیدیه فی تفسیر آیات الاحکام، دارالفقه لطباعة و النشر، الطبعة الثانیة، (1383).
    5. بحرانی، الشیخ یوسف، الحدائق الناضرة فی احکام اقسرة الطاهره، قم مؤسسة النشر الایلامی، (1408).
    6. جعفری، محمدتقی، رسائل فقهی، موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه جعفری، (1377).
    7. حکیم، سیدمحسن، منهاج الصالحین، بیروت دارالتعارف، (1400).
    8. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، مختلف الشیعه، قم، مؤسسة البعثة، (1416).
    9. خوئی، ابوالقاسم، موسوعة الامام الخوئی، الزکاة قم، موسسه احیاء آثار الامام الخوئی، (2005).
    10. رحمانی، محمد، بازشناسی احکام صادره از معصومین (ص)، قم (1383).
    11. روحانی، محمدحسین، منتفی الاصول، (1416).
    12. سیدمرتضی، الانتصار، قم. موسسه النشر الاسلامی، (1415).
    13. صدر، سیدمحمد، الاسلام یقود الحیاة، قم. مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیّه للشهید صدر، (1382، 1421).
    14. --------- ، مجموعه مقالات تصویری از اقتصاد اسلامی.
    15. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، المقنع، قم، نشر پیام امام هادی، (1415).
    16. صنقور علی، المعجم الاصولی، بیروت ناشر منشورات الطیار، الطبعة الثالثه، (1428).
    17. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروه الوثقی، قم، ط/ مؤسسه النشر الإسلامی، (1417).
    18. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، مؤسسة الهدی، (1417).
    19. طوسی، محمدبن حسن الاستبصار، تهران دارالکتب الاسلامیه، (1390).
    20. ---------- ، التبیان، بیروت، داراحیاء التراث العربی (1390).
    21. عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، قم، ط/ مؤسسةآل البیت ع لإحیاء التراث، (1410).
    22. عراقی، ضیاءالدین، شرح تبصرة المتعلمین، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، (1414).
    23. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، تهران، ط دارالکتب الاسلامیه، (1367).
    24. گرامی محمد علی، المعلقات، قم، الطبعة الثالثه، (1436).
    25. مجله فقه اهل‌بیت عربی، ش10، قم، (1419).
    26. مفید، محمد بن محمد بن النعمان، المقنعه، قم ط/ مؤسسة النشر الاسلامی، (1410).
    27. المقدس الاردبیلی احمد بن محمد مجمع الفائدة و البرهان، قم، ط، مؤسسة النشر الاسلامی، (1405).
    28. منتظری، حسینعلی، کتاب الزکاة، قم مرکز النشرمکتب الاعلام الاسلامی، (1404).
    29. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، طهران ط احیاء التراث، بیروت، و دارالکتب الاسلامی، (1411).
    30. همدانی، رضا مصباح الفقیه، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، (1416).