حمایت از حریم خصوصی در کشف جرائم مشهود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری فقه و حقوق جزا دانشگاه شهید مطهری (ره)

2 دانشیار فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری (ره) تهران؛

چکیده

مقنن در توضیح «عنوان جرم مشهود» موضوع ماده 45 قانون آ.د.ک، به ذکر مصادیق آن پرداخته و ضابطۀ تعریف شده دقیقی معین ننموده تا در بر خورد ضابط با موارد مشکوک بر اساس آن به «اصل اولیه» عمل شود؛ لذا به طریق استدلالی با تکیه بر اطلاق ادله لفظی حریم خصوصی، فتوای امام خمینی در فرمان هشت ماده­ای ایشان و با مداقه در مواد 56 و 57‌‌‌‌‌‌، اصل اولیه در برخورد ضابط با جرائم مشهودی که خلاف امنیت و آسایش عمومی بودنِ آنها مورد تردید است، عدم پیگیری و گزارش آن خواهد بود و چنین جرائمی‌حسب ضابطه «لزوم در علن بودن جرم»، یا مشهود محسوب نمی‌شوند و یا با معیار «مورد ‌‌رؤیت بودن» در هر مکانی، مشهودند، اما قوانین جرم مشهود بر آنها جاری نمی‌‌شود و اثر اَعمال ضابطین در آنها غیر شرعی و مشمول تحصیل دلیل از طریق نامشروع‌‌ می‌باشد‌‌.

کلیدواژه‌ها


[1]. اردبیلی، محمدعلی‌‌ (1386). حقوق جزای عمومی. جلد اول، تهران، نشر‌‌ میزان
[2]. انصاری، مسعود، طاهری، محمدعلی‌‌ (1384). دانشنامه حقوق خصوصی‌‌‌‌‌‌. جلد2، تهران، محراب فکر‌‌.
[3]. انصاری، ولی الله‌‌ (1380). حقوق تحقیقات جنایی «مطالعه تطبیقی»‌‌‌‌‌. چاپ اول، تهران، سمت‌‌.
[4]. انوری، حسن‌‌ (1381). فرهنگ بزرگ سخن. چاپ اول، تهران، سخن‌‌.
[5]. تدین، عباس‌‌ (1394). قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه. چاپ دوم، تهران، خرسندی‌‌.
[6]. توجهی، عبدالعلی‌‌ (مهر 1388). تقریرات درس جزای اختصاصی 3 (‌‌جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی). تهران، دانشگاه شهید مطهری‌‌.
[7]. چوپانی، مهدی‌‌ (1388). مبانی و آثار فقهی و حقوقی ‌‌جرائم مشهود. فصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی، تهران، دوره 10، شماره 30‌‌.
[8]. حریری، محمد یوسف‌‌ (1388). فرهنگ موضوعی تشریحی علوم اقتصادی. چاپ اول، تهران، نشر اطلاعات‌‌.
[9]. خالقی، علی‌‌ (1393). نکته‌ها در آیین دادرسی کیفری. چاپ دوم، تهران، شهر دانش‌‌.
[10]. خلخالی، سید محمد مهدی موسوی (1422 ه‍ ق‌‌). حاکمیت در اسلام یا ولایت فقیه‌‌‌‌‌‌‌. مترجم: جعفر الهادی‌‌‌‌‌‌‌، چاپ اول، ‌قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌‌‌.
[11]. خمینی، روح‌الله‌‌ (1389). صحیفه امام: مجموعه آثار امام‌خمینی‌‌(س) (بیانات، پیام‌ها، مصاحبه‌ها، احکام، اجازات شرعی و نامه‌ها). چاپ پنجم، جلد 17، تهران، مؤسسه تنظیم و نشرآثارامام خمینی‌‌ (س).
[12]. زراعت، عباس و مهاجری، علی‌‌ (1383). شرح قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ دوم، تهران، فکر سازان‌‌.
[13]. سروش، محمد‌‌ (1393). مبانی حریم خصوصی. چاپ اول، تهران، انتشارات سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه‌‌.
[14]. سیدرضی‌‌ (1379). نهج البلاغه. ترجمه: محمد دشتی، چاپ اول، تهران، علامه‌‌.
[15]. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر‌‌ (1373). حقوق و اداری. تهران، سمت‌‌.
[16]. طوسی، محمد بن حسن، (1406 ق). الاقتصاد. بیروت، دار الاصواء‌‌.
[17]. عمید زنجانی، عباسعلی و موسی‌زاده، ابراهیم‌‌ (1388). بایسته‌های فقه سیاسی. چاپ اول، تهران، مجد‌‌.
[18]. عمید، حسن‌‌ (1376). فرهنگ عمید. چاپ نهم، تهران، انتشارات امیرکبیر‌‌.
[19]. غزالی، امام محمد‌‌ (بی‌تا). احیاء علوم الدین. جلد7، بیروت، دارالکتب العربی‌‌.
[20]. فرمان هشت ماده‌‌ای امام در گفتگو با آیت الله محقق داماد‌‌‌‌‌‌، قابل بازیابی در:
http://www‌‌. imam-khomeini‌‌. ir
[21]. کدیور، محسن‌‌ (1388). حق الناس. چاپ چهارم‌‌‌‌‌‌، تهران، نشر کویر‌‌.
[22]. محقق داماد، سیدمصطفی‌‌ (1406 ق). قواعد فقه. چاپ دوازدهم، جلد2، تهران، علوم اسلامی‌‌.
[23]. مکارم شیرازی، ناصر‌‌ (1380). القواعد الفقهیه. قم، مدرسه امام علی بن ابیطالب‌‌ (ع)‌.
 [24]. موسوی خمینی، سید روح‌الله (1371). ‌‌«اربعین حدیث»‌‌ (چهل حدیث). تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
[25]. میرمحمدصادقی، حسین‌‌ (1393). جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی. چاپ بیست و پنجم، تهران، میزان.
[26]. نراقی، ملا احمد‌‌ (بی‌تا‌). معراج السعاده. تهران، رشیدی‌‌.
[27]. نوبهار، رحیم‌‌ (1387). حمایت حقوق کیفری از حوزه‌های عمومی و خصوصی. چاپ اول‌‌‌‌‌‌، تهران، جنگل‌‌.
[28]. ولیدی، محمدصالح‌‌ (1382). بایسته‌های حقوق جزای عمومی. چاپ سوم، تهران‌‌‌‌‌‌، امیرکبیر‌‌.
[29]. هدایتی، ابوالفضل‌‌ (1387). اصول اخلاق اجتماعی اسلام از منظر امام خمینی. چاپ اول، تهران، نشر عروج‌‌.