باز پژوهی در عیوب مجوز فسخ نکاح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه الزهرا؛

چکیده

یکی از عوامل مؤثر در استنباط احکام شرعی نقش زمان و مکان است، از دستاوردهای عنصر زمان پاسخگوئی به مسائل مستحدثه فقهی است، یکی از ملاکهای حق فسخ نکاح در عیوب زوجین، ضرر و زیانی است که از لزوم عقد گریبان‌گیر طرف دیگر می‌شود. از سوی دیگر با توجه به پیشرفت شگرف دانش پزشکی در درمان بعضی از عیوب فسخ نکاح و همچنین پیدایش برخی از عیوب و بیماری‌های مُسرِی و خطرناک دیگر؛ با این پرسش‌ها مواجه می‌شویم: آیا با وجود ملاک ضرر در ابتلاء زوج به عیوب ـ غیرجنسی ـ مُسرِی و خطرناک برای زوجه حق فسخ نخواهد بود؟ آیا در صورت درمان برخی از عیوب جنسی و غیرجنسی و خارج شدن آن ازعنوان عیب؛ خیار فسخ ساقط نخواهد شد؟ آیا در صورت ابتلاء یکی از زوجین به بعضی از بیماری‌های مُسریِ و مُهلِک نوظهور برای طرف دیگر حق فسخ نخواهد بود؟ این مقاله درصدد یافتن پاسخ پرسش‌های پیشگفته است.

کلیدواژه‌ها


[۱]. قرآن مجید.
[2]. آل کاشف الغطاء، محمدحسین (1361ق). تحریر المجله، نجف الاشرف، المکتبة المرتضویة.
[3]. ابن براج، عبد العزیز (1406ق).المهذب، تحقیق: سید عبد الرسول جهرمی، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
[4]. ابن حمزه، محمد بن علی الطوسی (1408ق). الوسیلة الی نیل الفضیلة، تحقیق: محمد حسون، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
[5]. انصاری، محمدعلی (1424ق).الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم، مجمع الفکرالاسلامی.
[6]. ابن قدامه، موفق الدین عبد الله بن احمد المقدسی (1425ق).المغنی، قاهره، دارالحدیث.
[7]. امام خمینی، سید روح الله (1427ق). تحریر الوسیله، نجف اشرف، مطبعة الاداب.
[8]. امامی، سید حسن (1357ش). حقوق مدنی، تهران، چاپ ششم، کتاب فروشی اسلامیه.
[9]. حبیب بن طاهر (1428ق). الفقه المالکی وادلته، بیروت، مؤسسة المعارف.
[10]. حرعاملی، محمد بن الحسن (1389ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، چاپ سوم، تهران، اسلامیه.
[11]. خوئی، سیدابوالقاسم (1397ق). منهاج الصالحین، چاپ بیست و یکم، نجف اشرف، مطبعة النعمان.
[12]. دائرة المعارف فارسی (1380ش). مصاحب، غلامحسین، تهران، امیرکبیر.
[13]. دهخدا، علی اکبر (1325ش). لغت نامه، تهران.
[14]. شربینی، محمد بن خطیب (1429ق). مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظ المنهاج، بیروت، دارالفکر.
[15]. شهید ثانی، زین الدین بن علی (1429ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، چاپ ششم، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
[16]. ـــــ (1416ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه.
[17]. شیخ صدوق، محمد بن علی بن الحسین القمی(1392ق). من لایحضره الفقیه، تهران، مکتبة الصدوق.
[18]. شیخ طوسی، محمد بن الحسن الطوسی (1390ق). تهذیب الاحکام، چاپ سوم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
[19]. ــــــــــــ ( 1387ق). المبسوط فی فقه الامامیه، چاپ دوم، تهران، مکتبة المرتضویة.
[20]. علامه حلی، حسن بن یوسف بن المطهر الاسدی (1427ق). قواعد الاحکام، قم، چاپ دوم، موسسه النشر الاسلامی.
[21]. ــــــــــــــ (1418ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، جامعه مدرسین.
[22]. فاضل نراقی، مولی احمد (؟). عوائدالایام، قم، بصیرتی.
[23]. فاضل مقداد؛ مقداد بن عبدالله السیوری(1404ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، تحقیق: سید عبد اللطیف کوهکمری، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی.
[24].  قانون مدنی (1384ش).جمع آوری: علیرضا میرزائی، تهران، انتشارات بهنامی.
[25]. کاتوزیان، ناصر (1357ش). حقوق مدنی: خانواده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
[26]. کلینی، محمد بن یعقوب الرازی (1378ق). الفروع من الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
[27]. محقق حلی، نجم الدین جعفربن الحسن (1389ق). شرائع الاسلام، نجف اشرف، مطبعة الاداب.
[28]. محقق داماد، سید مصطفی (1380ش). بررسی فقهی حقوق خانواده، چاپ هشتم، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.
[29]. محقق کرکی، علی بن الحسین الکرکی (1410ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، موسسه آل البیت.
[30]. معین، محمد (1353ش). فرهنگ معین، چاپ دوم، تهران، موسسه انتشارات امیرکبیر.
[31]. مغنیه، شیخ محمد جواد (1402ق). الفقه علی المذاهب الخمسه، چاپ هفتم، بیروت.
[32]. مکارم شیرازی، آیة الله شیخ ناصر(1390ش). دائرةالمعارف فقه مقارن(1)، چاپ سوم، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع).
[33]. ـــــــــــ ؛ (1432ق). انوار الفقاهه: کتاب النکاح، دارالنشر الامام علی بن ابیطالب (ع).
[34]. نجفی، شیخ محمدحسن (1981م). جواهرالکلام، چاپ هفتم، بیروت، دارإحیاء التراث العربی.
[35]. نووی، محی الدین بن شرف النووی (1421ق). المجموع شرح المهذب، تحقیق: محمود مطرجی، بیروت، دارالفکر.
[36]. وهبه زحیلی (1414ق). الفقه الاسلامی وادلته، چاپ چهارم، بیروت، دارالفکر.