تاثیرات فقهی ـ اصولی مترتب بر معنای مصدری و اسم مصدری وضو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سطح 4 حوزه و مدرس حوزه علمیه قم

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه قم

چکیده

آن‌چه بین فقهای امامیه معروف است، این است که «وضوء» دارای معنای اسم مصدری است، یعنی بر اساس رای مشهور، طهارت حاصل شده از افعال وضو (غسلات و مسحات ثلاثه) معنای وضو است. در مقابل این دیدگاه برخی از اصولیین بر این باورند که «وضوء» معنای مصدری دارد. در این مقاله از یک سو دلایلی که هر یک از دو گروه برای اثبات مدعای خود ارائه کرده‌اند و یا می‌توان ارائه کرد، ذکر می‌شود و از سوی دیگر با طرح آثاری که هر کدام از این دو مبنا دارند زمینه را برای تحقیق در برخی مسائل اصولی نظیر مسأله‌ی «دلالت نهی بر فساد» و مسأله‌ی «اخذ اجرت بر واجبات» فراهم می‌کند و در نهایت علاوه بر تقویت معنای مصدری برای طهارت و شاهد آوردن  نظریه «پیرس» بر این مدعا، صحت و عدم صحت نتایجی که معنای مصدری و اسم مصدری در برخی مسائل به همراه دارد را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


[1]. آوتویت، ویلیلم و باتامور، تام (1392). فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم. ترجمه حسن چاوشیان، چاپ اول، تهران، نشر نی.
[2]. ابن‌منظور، جمال‌الدین (1424). لسان العرب. چاپ سوم، جلد 1 بیروت، انتشارات دارالکتاب العلمیه.
[3]. استرآبادی، رضی الدین (1384). شرح الرضی علی الکافیه. چاپ اول، ج3، تهران، مؤسسه الصادق.
[4]. تفتازانی، مسعودبن‌عمر(1382). التهذیب المنطق و الکلام. چاپ شده در حاشیه ملا عبدلله، قم، دار التفسیر.
[5]. رضوی‌فر، نوو الگیز و غفاری، حسین (1390). «نشانه‌شناسی پیرس در پرتو فلسفه»، فصل‌نامه علمی ـ پژوهشی زبان شناسی دانشگاه تهران. تهران، دوره 39، شماره 2، زمستان، صص 39ـ 5.
[6]. زبیدی، سیدمحمد (1393). تاج العروس من جواهر القاموس. چاپ اول، جلد 1 و 12، بیروت، دار احیاء التراث العربیه.
[7]. جوهری، اسمائیل بن حماد (2008). معجم الصحاح. چاپ دوم، بیروت: دار المعرفه.
[8]. حرّ عاملی، محمد (1372). وسائل الشیعه. جاپ پنجم، جلد1، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
[9]. حسن، عبّاس (1425). نحو الوافی. چاپ اول، جلد 3،  قم، ناصرخسرو.
[10]. خوئی، سیدابوالقاسم (1419). اجودالتقریرات. تقریرات درس میرزای نائینی، چاپ اول، جلد 1 و 2، قم، مؤسسه صاحب الامر.
[11]. شهید ثانی، زین الدین (1379). بهجه المرضیه. جاپ دوم، جلد 1، قم، بوستان کتاب.
[12]. صدوق، محمد (1384). من لایحضره الفقیه. چاپ اول، جلد 1، قم، انصاریان.
[13]. ـــــــــــــ  (1385). علل الشرایع. چاپ اول، جلد 1، قم، مؤمنین.
[14]. صفوی،کورش (1390). از زبان شناسی به ادبیات. تهران، مهر سوره.
[15]. طوسی، محمد (1384). الاستبصار. چاپ اول، جلد 1، قم، انصاریان.
[16]. ــــــــــــ (1384). تهذیب الاحکام. چاپ اول، جلد 1، قم، انصاریان.
[17]. علیدوست، ابوالقاسم (1388). فقه و عرف. چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
[18]. فرصت حسینی شیرازی، محمد نصیر (1372) اشکال المیزان در علم منطق. چاپ اول، قم، زاهدی.
[19]. فیروزآبادی، محمدبن یعقوب (1424). قاموس المحیط. چاپ دوم، بیروت، داراحیاء التراث العربیه.
[20]. فیّاض، محمد اسحاق (؟). محاضرات.تقریرات درس آقای خوئی، چاپ اول، ج 5 نجف، امام موسی صدر.
[21]. فیّومی، احمد بن محمد (1425). مصباح المنیر. چاپ اول، قم، مؤسسه دار الهجره.
[22]. قائمی‌نیا، علیرضا (1389). بیولوژی نص، نشانه شناسی و تفسیر قرآن. چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
[23]. قدسی، احمد (1382). انوارالاصول. تقریرات درس آقای مکارم، چاپ اول، جلد 1، قم، مدرسه امام علی بن ابیطالب علیه السلام.
[24]. کاپلستون، فردریک (1386). تاریخ فلسفه. ترجمه سیّد جلال الدین مجتبوی، چاپ اول، جلد 1، تهران: انتشارات سروش.
[25]. کالر، جاناتان (1388). بوطیقای ساخت‌گرا، ترجمه کورش صفوی. چاپ اول، تهران، مینوی خرد.
[26]. کلینی، محمد (1384). الفروع من الکافی. چاپ اول، جلد 3، قم، انصاریان.
[27]. لاریجانی، صادق (1393). فلسفه علم اصول، چاپ اول، قم، مدرسه ولی عصر.
[28]. محقق حلی، جعفربن حسن (1384). شرایع الاسلام، چاپ اول، جلد 3، قم، انتشارات استقلال.
[29]. مظفر، محمّد رضا(1420). المنطق، چاپ اول، قم: انتشارات دار القرآن.
[30]. ملا عبد الله(1382). الحاشیه علی التهذیب المنطق و الکلام، چاپ اول، قم، دار التفسیر.
[31]. میلانی، سیدعلی (1373). تحقیق الاصول (تقریرات درس آقای وحید)، چاپ اول، جلد 1، قم، ناشر: مؤلف.
[32]. نجفی، محمدحسن (1373). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. چاپ چهارم، جلد 1، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
[33]. ‌هاشمی شاهرودی، سیدعلی (1426). دراسات فی علم الاصول. تقریرات درس آقای خوئی، چاپ اول، جلد 1، قم، دائره المعارف الفقه الاسلامی.