در این مقاله، ضمن شرح مختصری از سیر تطوّر روابط تعیین وقت نمازها در اسلام، دو رابط? نویافته و یک ضابطه برای تعیین وقت نمازهای پنجگانه، که از خلال نسخه‌های خطّی استخراج شده‌است، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این متون عبارتند از: (1) صدباب در معرفت اسطرلاب سیّد ضیاء‌الدّین شوشتری؛ (2) استیعاب فی علم الاصطرلاب ابوریحان بیرونی؛ (3) انیس الطّلّاب فی معرفة الاصطرلاب محمّد مجدالدّین بن زین‌الدّین محمد همدانی؛ (4) الأستیعاب للعمل بصدر الوزة و الجناح الغراب از مؤلّفی ناشناخته. در پایان، نتایج عددی حاصل از هر رابطه با یکدیگر و نیز با قاعد? استاندارد برای تعیین اوقات الصّلوة مقایسه شده است تا میزان صحّت و دقّت علمی آنها تعیین گردد. مورد اخیر، هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می‌دهد.
)