واکاوی حکم خیار مجلس در مورد شخص حقوقی و کارگزار او

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سطح 4 فقه و اصول و استاد حوزه علمیه قم.

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه حکیم سبزواری؛

چکیده

امروزه زندگی اجتماعی انسان‌ها بدون تعامل با اشخاص حقوقی، امکان‌پذیر نیست و همین امر لزوم تحقیق نسبت به این مهم را دوچندان می‌نماید. موضوعاتی نظیر ماهیت شخص حقوقی، مالکیت وی و... در آثار فقها و حقوقدانان قابل مشاهده است؛ اما مباحثی همچون بحث خیارات، کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بلکه در مورد حق خیار مجلس هیچ مقاله یا تحقیقی یافت نشد؛ لذا در این تحقیق ثبوت خیار مجلس برای کارگزار (نماینده) شخص حقوقی و همچنین خود شخص حقوقی در دو جهت مورد بررسی قرار گرفته است: جهت اول، شمولیت ادله نسبت به شخص حقوقی و جهت دوم بحث از مانع بودن تفرق نسبت به حق خیار داشتن شخص حقوقی. بررسی این مساله نیازمند تحقیقی جامع بوده و روشن است که نیل به این مقصود، در سایه توصیف و تحلیل گزاره‌های فقهی- اصولی با گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای میسر است. در نهایت با بررسی ادله، ثابت می‌شود، مواردی که شخص حقوقی، معامله‌ای را انجام می‌دهد، دارای خیار مجلس بوده و مغیی بودن به افتراق در خیار مجلس هم نمی‌تواند مانع از تشکیل این حق شود.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. قرآن کریم
    2. اصفهانی، محمد حسین، حاشیة کتاب المکاسب، قم، أنوار الهدی، الطبعة الأولی، 1418ق.
    3. انصاری، الشّیخ الأنصاری، مرتضی بن محمد أمین، کتاب المکاسب، قم، مجمع الفکر الإسلامی، الطبعة الأولی، 1415ق.
    4. آملی، الجوادی الطبری الآملی، عبدالله، کتاب الخیارات، قم، دارالإسراء للنشر، الطبعة الأولی، 1348ق.
    5. تبریزی، جواد بن علی، إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب‌، قم، مؤسسة اسماعیلیان، الطبعة الخامسة،‌ 1416ق.
    6. حرّ العاملی، محمّد بن الحسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت‏، الطبعة الأولی، 1409ق.
    7. خمینی، الموسوی الخمینی، السّید روح اللّه، کتاب البیع‌، طهران، مؤسسة تنظیم ونشر آثار الإمام الخمینی‌، الطبعة الأولی، 1421ق.
    8. خوئی، سیّدأبوالقاسم، مصباح الفقاهة، مقرر: التّوحیدی، محمّدعلی، قم، مؤسّسة أنصاریان، الطبعة الأولی، 1417ق.
    9. روحانی، سیدمحمد، المرتقی إلی الفقه الأرقی- کتاب الخیارات، طهران، مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة، الطبعة الأولی، 1420ق.
    10. غروی، الشهید الشیخ الغروی، میرزاعلی، التنقیح فی شرح المکاسب، بی‌جا، إحیاء الآثار الإمام الخوئی، 1413ق.
    11. قطیفی، نزار آل سنبل، بغیةالراغب فی مبانی المکاسب، قم، مدرسة الإمام باقرالعلوم، الطبعة الأولی، 1438 ق.
    12. مجلسی، محمد بن باقر، بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الثانیة، 1403ق.
    13. مقری‌ فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی‌، قم، دارالهجرة، الطبعة الثانیة، 1414ق‌.
    14. نائینی، محمدحسین، منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، طهران، المکتبة المحمدیة، الطبعة الأولی، 1373ق.
    15. یزدی، الطّباطبائی الیزدی، محمدکاظم، حاشیة المکاسب، قم، مؤسّسة إسماعیلیان، الطبعة الثانیة، 1421ق.