“Resignation from Office”; its Nature, Conditions and Effects in Islamic Legal System

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD Student, Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.

2 Associate Professor, Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.

3 Professor, Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.

Abstract

If the nature of resignation from office is well explained and if the conditions for its realization are extracted in the form of specific and inclusive rules in relation to various posts, it will have different effects than dismissal from office. In this research, with a descriptive and analytical method, after explaining the nature of resignation from office, three conditions for the conclusion of an appointment, the existence of primary competency in the person in charge and its termination during the tenure were extracted as the conditions for the realization of automatic dismissal from the office which can be proved through the proofs of confession, testimony of righteous persons, isolated tradition (khabar al-wāḥid). After confirmation and proof of resignation from office by a competent institution such as a court, the decree issued as per resignation from office has a declaratory nature and the statutory effects of non-contractual obligation and invalidation of legal actions and mandatory effects of the prohibition of continuation of tenure and punishment in case of summation of the elements from the time of realization of resignation from office will ensue and be prosecutable.

Keywords

References

  1. آل‌‌کاشف‌الغطاء، محمدحسین؛ تحریر المجلة؛ قم، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، 1422ق.
  2. ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین؛ عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة؛ قم، دار سید الشهداء، اول، 1405 ق.
  3. ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر؛ المهذب؛ قم، موسسة النشر الإسلامی، 1406 ق.
  4. ابن‌حمزه، محمد بن علی؛ الوسیلة إلی نیل الفضیلة؛ قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، 1408 ق.
  5. ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد؛ المهذب البارع فی شرح المختصر النافع؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1407 ق.
  6. اسماعیل‌پور قمشه‌ای، محمدعلی؛ ‌الباقیات الصالحات؛ قم، محمدعلی اسماعیل پورقمشه‌ای، 1387 ش.
  7. اعرجی، عبد المطلب بن محمد؛ کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1416 ق.
  8. انصاری، محمد علی؛ الموسوعة الفقهیة المیسرة؛ قم، مجمع الفکر الإسلامی، 1415 ق.
  9. بحرانی، یوسف بن احمد؛ الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1363 ش.
  10. تبریزی، جواد؛ تنقیح مبانی الأحکام؛ قم، دار الصدیقة الشهیدة (سلام الله علیها)، 1387 ش.
  11. حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد؛ مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (ط. الحدیثة)؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1419 ق.
  12. حسینی مراغی، عبد الفتاح؛ العناوین الفقهیة؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1417 ق.
  13. حر عاملى، محمد بن حسن؛ تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة؛ قم، آل البیت، 1409 ق.
  14. حلبی، علی بن حسن؛ إشارة السبق (قاعدة ضمان الید)؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1414 ق.
  15. خمینی، سید روح الله؛ تحریر الوسیله؛ تهران، مکتبة الاعتماد، 1403 ق.
  16. روحانی، محمد صادق؛ منهاج الصالحین؛ بیروت، دار بلال للطباعة و النشر، 1435 ق.
  17. سبحانی تبریزی، جعفر؛ نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الإسلامیة الغراء؛ قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، 1418 ق.
  18. سرور، ابراهیم حسین؛ المعجم الشامل للمصطلحات العلمیة و الدینیة؛ بیروت، دار الهادی، 1429 ق.
  19. شهید اول، محمد بن مکی عاملی؛ موسوعة الشهید الأول؛ قم، مکتب الاعلام الاسلامی فی الحوزة العلمیة، 1430 ق.
  20. شهید ثانی، زین‌‌الدین بن علی عاملی؛ الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة؛ محقق محمد کلانتر، قم، مکتبة الداوری، 1410 ق.
  21. .----------؛ مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام؛ قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413 ق.
  22. شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان؛ المقنعة؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1410 ق.
  23. صیمری، مفلح بن حسن؛ غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام؛ بیروت، دار الهادی، 1420 ق.
  24. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم؛ سوال و جواب؛ تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1376 ش.
  25. ----------؛ العروة الوثقی محشی؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1421 ق.
  26. طباطبایی، سید علی؛ ریاض المسائل؛ قم، مؤسسة آل البیت، 1418 ق.
  27. طوسی، محمد بن حسن؛ المبسوط فی فقه الإمامیة؛ تهران، مکتبة المرتضویة، 1387 ق.
  28. ----------؛ النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی؛ بیروت، دار الکتاب العربی، 1400 ق.
  29. ----------؛ الخلاف؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1407 ق.
  30. عقبایی، حوریه؛ فهرستی، زهرا؛ روش‌های فقهی-حقوقی برون رفت از سکوت قانون در ارتباط با ناتوانی، عدالت و خیانت وصی؛ حقوق پزشکی، ویژه نامه نوآوری حقوقی، ص305-318، 1400 ش.
  31. علامه حلی، حسن بن یوسف؛ إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1410 ق.
  32. ----------؛ تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین؛ تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1411 ق.
  33. __________؛ منتهی المطلب فی تحقیق المذهب؛ مشهد، آستان قدس رضوی، 1412 ق.
  34. ----------؛ قواعد الأحکام؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1413 ق.
  35. ----------؛ تذکرة الفقهاء (ط الحدیثة)؛ قم، مؤسسة آل البیت (علیهم السلام)، 1414 ق.
  36. ----------؛ تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة؛ قم، مؤسسة الإمام الصادق علیه السلام، 1420 ق.
  37. غدیری، عبدالله عیسی ابراهیم؛ القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة؛ بیروت، دار الرسول الاکرم(ص)، 1418 ق.
  38. فاضل لنکرانی، محمد؛ تفصیل الشریعة (الوقف و الصدقة و الوصیة و الأیمان و النذور و العهد و الکفارات و الصید و الذباحة)؛ قم، مرکز فقه الأئمة الأطهار (علیهم السلام)، 1382 ش.
  39. فاضل مقداد، مقداد بن عبد الله؛ التنقیح الرائع لمختصر الشرائع؛ قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی (ره)، 1404 ق.
  40. فاضل هندی، محمد بن حسن؛ کشف اللثام عن قواعد الأحکام؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1416 ق.
  41. قانع، احمدعلی؛ محمدپور، اسماعیل؛ اوصاف اختصاصی وصی از دیدگاه مذاهب خمسه و حقوق؛ مبانی فقهی حقوق اسلامی، ش 23، ص119-161، 1398 ش.
  42. قوامی، سید صمصام الدین؛ عقد نصب، از ماهیت شناسی تا درآمدی بر نظریه پردازی؛ مدیریت در اسلام، ش 29 و 30، ص9-28، 1395 ش.
  43. کاشف‌الغطاء، حسن؛ أنوار الفقاهة؛ نجف اشرف، مؤسسة کاشف الغطاء العامة، 1422 ق.
  44. مجلسی، محمد تقی؛ دوره کامل فقه فارسی؛ تهران، فراهانی، 1400 ق.
  45. محقق اردبیلی؛ احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1402 ق.
  46. محقق حلی، جعفر بن حسن؛ شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام؛ قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
  47. ----------؛ المختصر النافع فی فقه الإمامیة؛ قم، مطبوعات دینی، 1376 ش.
  48. محقق داماد، سید مصطفی؛ قواعد فقه (بخش مدنی)؛ تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1384 ش.
  49. محقق سبزواری، محمدباقر؛ کفایة الفقه؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1381 ش.
  50. محقق کرکی، علی بن حسین؛ جامع المقاصد فی شرح القواعد؛ قم، مؤسسة آل البیت، 1414 ق.
  51. مرادی، خدیجه؛ امیری، مستانه؛ آثار تخلف ولی قهری از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی و حقوق ایران، فقه مقارن، ش 9، ص 41-76، 1396 ش.
  52. مشکینی اردبیلی، علی؛ مصطلحات الفقه؛ قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، 1392 ش.
  53. مصطفوی، محمد کاظم؛ القواعد الفقهیة؛ قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1421 ق.
  54. مطهری، مرتضی؛ آشنایی با قرآن، ج13؛ تهران، صدرا، 1389 ش.
  55. ----------؛ حماسه حسینی؛ ج1، تهران، صدرا، سی ام، 1378 ش.
  56. ----------؛ سیری در سیره نبوی؛ تهران، صدرا، نوزدهم، 1377 ش.
  57. معطوف؛ المنجد فی اللغة؛ قم، اسماعیلیان، 1371 ش.
  58. مغنیه، محمدجواد؛ فقه الإمام جعفر الصادق؛ قم، انصاریان، 1379 ش.
  59. ----------؛ الفقه علی المذاهب الخمسة؛ بیروت، دار التیار الجدید، 1421 ق.
  60. مکارم شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیة، قم، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه السلام)، 1370 ش.
  61. موسوی بجنوردی، سید حسن؛ القواعد الفقهیة؛ قم، نشر الهادی، 1377 ش.
  62. موسوی بجنوردی، سید محمد، قواعد فقهیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1379 ش.
  63. موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی؛ جامع الأحکام الشرعیة؛ قم، مؤسسة المنار، بی تا.
  64. میر شفیعی، سید علیرضا؛ موارد انحلال یا عزل وکالت؛ کاوش هنر، اول، 1398 ش.
  65. نجفى، محمد حسن؛ جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام؛ بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1404 ق.
  66. هاشمی شاهرودی، سید محمود؛ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام؛ قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم السلام)، 1382 ش.
  67. ----------؛ موسوعة الفقه الإسلامی المقارن؛ قم، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، 1432 ق.

 

Jurisprudence the Essentials of the Islamic Law
Volume 56, Issue 1
October 2023
Pages 103-121

Files

Share

How to cite

Statistics