Custody from the Point of View of Imāmī Jurisprudence and Civil Law

Document Type : Research Paper

Authors

Abstract

Guardianship of children and observation over their education and various issues until they reach the age of puberty and development has been studied in Shi’ite jurisprudence under the title of custody (ḥiḍānat). Due to the importance of the above matter, different debates have been done with regard to the time of granting the custody of a child to one of the parents. Having been done with descriptive-analytic method, the present study covered various ideas and opinions of the jurists and came to the following conclusions: Firstly, the custody of children is a collective obligation (wājib-i kifā’ī) of the parents in order of priority and the mention of a specific age and time in narrations does not concern the exclusiveness of the child’s custody to one of the parents and his/her obligation. Therefore, the transfer of custody with the consent of the parents and their eligibility or in suitable and appropriate condition would be possible and it mainly indicates the priority in assuming the said obligations. Secondly, the priority of the mother for the custody of her child, whether a boy or a girl, is until the age of seven.
 

Keywords


[1]. قرآن، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
[2]. قانون مدنی
[3]. آل­عصفور، حسین بن محمد (؟). الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع. مصحح: محسن آل­عصفور‌، 6 جلد، قم، مجمع البحوث العلمیة.
]4[. ابن­ادریس حلی، محمدبن منصور‌ (1410ق). السرائرالحاویلتحریرالفتاوى. چاپ دوم، 2جلد، قم، ‌دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
]5[. ابن بابویه قمّی، محمّدبن علی (1413ق). منلایحضرهالفقیه. چاپ دوم، 3 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
]6[. ابن­زهره، حمزه­بن علی (1417ق). غنیةالنزوعإلیعلمیالأصولوالفروع. قم، موسسه امام صادق ع.
]7[. ابن­فهد، احمدبن محمد (1407ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع‌. مصحح: مجتبی عراقی‌، 5 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین‌.
]8[. امامی، حسن‌ (1387). حقوقمدنى. 6 جلد، قم، انتشارات اسلامیة‌.
]9[. جبعی عاملی، زین­الدین (1410ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (المحشی ـ کلانتر). 10 جلد، قم، کتابفروشی داوری.
]10[. حر عاملی، محمدبن حسن (1409ق). تفصیلوسائلالشیعهالیتحصیلمسائلالشریعه. 30 جلد، قم، موسسه آل البیت(ع).
]11[. حلی(علامه)، حسن بن یوسف (1413). قواعدالاحکامفیمعرفةالحلالوالحرام. 3 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
]12[. ــــــــــــ (1413). مختلفالشیعهفیاحکامالشرعیه. مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 9 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
]13[. حلی (فخرالمحققین)، محمدبن حسن (1387ق). ایضاح ­الفوائدفیشرحمشکلاتالقواعد. مصحح: حسین موسوی ـ علی­پناه اشتهاردی ـ عبدالرحیم بروجردی، 4 جلد، قم، موسسه اسماعیلیان.
]14[. حلّی(محقق)، جعفربن حسن‌ (1408ق). شرائعالإسلامفیمسائلالحلالوالحرام. مصحح: عبدالحسین محمد علی بقال‌، چاپ دوم، 4 جلد، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
]15[. خوانساری، احمدبن یوسف (1405ق).جامعالمدارکفیشرحمختصرالنافع. مصحح: علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم، 7 جلد، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
]16[. خویی، ابوالقاسم (1410ق). منهاجالصالحین. چاپ بیست و هشتم، 2 جلد، قم، نشر مدینه العلم.
]17[. دیلمی، سلار (1404ق). المراسم ­العلویهو الاحکام­ النبویهفیالفقه­الامامی.مصحح:محمود بستانی، قم، منشورات­الحرمین.
]18[. سبزواری، عبدالاعلی(1413ق). مهذبالاحکامفیبیانالحلالوالحرام. مصحح: موسسه المنار، چاپ چهارم، 30 جلد، قم، موسسه المنار ـ دفتر آیه­الله.
]19[. سبزواری، محمدباقر (1423ق). کفایهالاحکام. 2 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
]20[. سیوری، مقدادبن عبدالله (1404ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع. مصحح: عبداللطیف حسینی کوهکمری، 4 جلد، قم، مکتبه آیه­الله المرعشی.
]21[. شیرازی، قدرت­الله انصارى (1429ق). موسوعةأحکامالأطفالوأدلتها. مصحح: جمعی از محققان، 4 جلد، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم­السلام.
]22[. طباطبایی، علی­بن محمد (1418ق). ریاضالمسائلفیتحقیقالأحکامبالدلائل. مصحح: محمد بهره‌مند ـ محسن قدیری ـ کریم انصاری ـ علی مروارید، 16 جلد، قم، مؤسسه آل‌البیت (ع).
]23[. طوسی، محمدبن‌حسن (1407ق). تهذیب­الأحکام. چاپ چهارم، 10 جلد، تهران، دارالکتب­الإسلامیة.
]24[. ــــــــــــ (1407ق). الخلاف. مصحح: علی خراسانی ـ جواد شهرستانی ـ مهدی طه نجف ـ مجتبی عراقی، 10 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
]25[.ــــــــــــ (1387ق). المبسوطفیفقهالامامیه. مصحح: محمدتقی کشفی، چاپ سوم، 8 جلد، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثر الجعفریه.
]26[. عاملی، محمدبن مکی (؟). القواعدوالفوائد. مصحح: عبدالهادی حکیم، 2 جلد، قم، کتابفروشی مفید.
]27[. عاملی ترحینی، محمدحسین (1427). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة‌. چاپ چهارم، 9 جلد، قم، دار الفقه للطباعة و النشر‌.
]28[ کلینی، محمدبن یعقوب‌ (1407ق). الکافی. مصحح: علی­اکبر غفاری، چاپ چهارم، 8 جلد، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
]29[. لنکرانی، محمدفاضل (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ النکاح‌. مصحح: حسین واثقی ـ عبادالله سرشار ـ سید عبدالحمید رضوی ـ رضاعلی مهدوی، قم، ‌مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام‌.
[30]. مفید، محمدبن نعمان (1413ق). المقنعة. قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
]31[. موسوی عاملی، محمدبن علی (1411ق). نهایةالمرامفیشرحمختصرشرائعالإسلام. 2 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
]32[. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهرالکلامفیشرحشرائع­الاسلام. مصحح: عباس قوچانی ـ علی آخوندی، چاپ هفتم، 43 جلد، بیروت، دار احیاءالتراث العربی.
]33[. نوری، حسین (1408ق).‌ مستدرکالوسائلومستنبطالمسائل. مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام،‌ 18 جلد، بیروت، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام.