Analysis of the Dīyah (Blood Money) for Brain Injury Concurrent with Loss of Intellect Reconciling the Dual Approach of the Islamic Penal Code with Proposed Amendments

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

2 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

Abstract

One of the common issues in criminal cases is the loss of intellect resulting from wounds and injuries caused by traumatic brain injury. There is conflict among legal articles regarding the amount of Dīyah for such crimes. On the one hand, Article 546 of the Islamic Penal Code mandates the concurrence (merger) of the two Dīyahs, while on the other hand, Article 678 of the same code deems the non-concurrence of the Dīyahs as justified, which Articles 541, 543, and 544 also support. Considering that the Dīyah section of the Islamic Penal Code is derived from jurisprudence (Fiqh), referring to jurisprudential sources to answer the question revealed that the issue is also a point of disagreement among jurists. A group, relying on the principle of non-concurrence, believes in the non-concurrence of the two Dīyahs, while some have chosen the concurrence of Dīyahs. The authors, through library research of the evidence related to the issue and a descriptive-analytical approach, concluded that each crime committed against a body part and its function constitutes an independent cause for the perpetrator's liability, and as a result, each entails a specific Dīyah, and there is no concurrence between them. The established practice of jurists, transmitted consensus and the reliable narration of Ibrāhīm ibn ʻUmar support the validity of this view. It was also clarified that the initial part of the narration of Abū ʻUbaydah is not reliable due to the rejection of the majority of jurists, and furthermore, it is in conflict with the principle of non-concurrence of Dīyahs and the narration of Ibrāhīm ibn ʻUmar, which can be resolved by selectively accepting the narration of Abū ʻUbaydah. Based on the adopted result, precise proposals were presented to the legislator.

Keywords

References

ابن‌ادریس حلّى، محمد (1410ق)، السرائر، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ابن‌شجاع‌قطّان، شمس‌الدین‌ محمد (1424)، معالم الدین فی فقه آل‌یاسین، قم: مؤسسه امام صادق.
ابن‌مکى عاملى (شــهید اول)، محمد (1414ق). غایة‌المراد فی شرح نکت‌الأرشاد، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
ارفع، فورا؛ عابدی خوراسگانی، محمدحسن (1392ش)، چکیدۀ آسیب‌شناسی تروما در پزشکی قانونی، تهران: مرکز تحقیقات پزشکی قانونی.
اسدی‌حلّى، احمد (1407)، المهذب البارع، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
آقایی‌نیا، حسین (1396ش)، جرایم علیه اشخاص (جنایات)، تهران: میزان.
بجنوردى، سید حسن (1419ق)، القواعد الفقهیة، قم: نشر الهادی.
تبریزى، جواد (1428ق)، تنقیح مبانی الأحکام-کتاب الدیات، قم:‌دار الصدیقة الشهیدة.
جزایرى، محمدجعفر، (1415ق). منتهی‌الدرایة فی توضیح‌الکفایة، قم: مؤسســه‌دار الکتاب.
جمعی از پژوهشگران مرکز تحقیقات تروما و جراحی سینا (1394ش)، راﻫﻨﻤﺎی بالینی ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ (ﺗﺮﻳﺎژ، ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﺮﺧﻮرد اولیه)، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﭘﻮﻧﻪ.
جواهری، محمدتقی (1428)، غایة المأمول من علم الأصول، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
حائرى طباطبایى، سیدعلی (بی‌تا)، ریاض المسائل، قم: مؤسسه آل البیت.
حسینى روحانى، سیدصادق (بی‌تا)، منهاج الصالحین، قم: انوارالهدی.
حسینى عاملى، سیدجواد (بی‌تا)، مفتاح الکرامة، بیروت:‌دار إحیاء التراث العربی.
حکیم، سیدمحمدسعید (1431)، التنقیح، بیروت: مؤسسه الحکمه.
حکیم، سیدمحسن (1416ق)، مستمسک العروة الوثقى، قم: مؤسسة‌دار التفسیر.
خوانسارى، سید احمد (1405ق)، جامع المدارک، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خویی، سیدابوالقاسم، (1428ق). غایة المأمول، مقرر: محمدتقى جواهرى، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
دیبائی، امیر (1393ش)، پزشکی قانونی، اهواز: انتشارات علوم و فنون پزشکی اهواز.
زراعت، عباس (1394)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی، جلد2و5، تهران: انتشارات جاودانه.
سبحانی، جعفر (1418)، نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الاسلامیة الغراء، قم: مؤسسة الإمام الصادق (ع).
سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق)، مهذّب الأحکام، قم: مؤسسه المنار.
سیورى حلّى، مقداد (1404ق)، التنقیح ‌الرائع لمختصرالشرائع، قم: کتابخانه مرعشی‌ره.
شوشتری، محمدتقی (1406ق)، النجعه فی شرح اللمعه، تهران: کتابفروشی صدوق.
شهید اول، محمد بن مکی (1410ق)، اللمعة الدمشقیة، بیروت:‌دار التراث.
طبرسى، فضل بن حسن (1410ق)، المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
طوسى (شیخ)، ابوجعفر محمد (1264ش)، تهذیب الأحکام، تهران:‌دار الکتب الإسلامیة.
طوسى، محمد بن حسن (1407ق)، الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ــــــــــ(1387ق)، المبسوط، تهران: المکتبة المرتضویة.
ــــــــــ(1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت:‌دار الکتاب العربی.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1410ق)، أرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
فاضل آبى، حسن (1417ق)، کشف الرموز، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
فاضل لنکرانى، محمد (1418ق)، تفصیل الشریعة-الدیات، قم: مرکز فقهى ائمه اطهار (ع).
ــــــــــ(1426ق)، تفصیل الشریعة-الصوم و الاعتکاف، قم: مرکز فقه ائمه اطهار (ع).
فاضل هندى، محمد بن حسن (1416ق)، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
فخرالمحققین حلّى، محمد بن حسن (1387ش)، إیضاح الفوائد، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
کاشف الغطاء، احمد (1423ق)، سفینة النجاة و مشکاة الهدى و مصباح السعادات، عراق: مؤسسه کاشف الغطاء.
کلینى، محمد (1407)، الکافی، تهران:‌دار الکتب الإسلامیة.
گودرزی، فرامرز؛ کیانی، مهررزاد (1394ش)، پزشکی قانونی، تهران: سمت.
مجلسى دوم، محمدباقر (1404ق)، مرآة العقول، تهران:‌دار الکتب الإسلامیة.
محقق حلّى، جعفر بن حسن (1418ق)، المختصر النافع، قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة.
ــــــــــ(1408ق)، شرائع الإسلام، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق حلّى، نجم‌الدین جعفر (1412ق)، نکت النهایه، قم: دفتر انتشارات اسلامی
مدنى کاشانى، حاج آقا رضا (1408ق)، کتاب الدیات، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
مقدس اردبیلى، احمد (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
مکارم شیرازى، ناصر (1426ق)، أنوار الفقاهة-کتاب التجارة، قم: انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام.
موسوی خمینى، سیدروح اللّه، تحریر الوسیلة، قم:‌دار العلم، بی‌تا.
ــــــــــ(1376ش)، جواهر الأصول، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
ــــــــــ(1376ش). تهذیب الاصول، قم:‌دار الفکر.
موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مبانی تکملة المنهاج، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
ــــــــــ(بی‌تا)، المستند فی شرح العروة الوثقى، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ره.
نائینی، محمدحسین (1376ش)، فوائد الاُصول، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
نجفى، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام، بیروت:‌دار إحیاء التراث العربی.
وحیدخراسانى، حسین (1428ق)، منهاج الصالحین، قم: مدرسه امام باقر (ع).
همدانى، رضا، (1377ق). الفوائد الرضویة على الفرائد المرتضویة، تهران: کتابفروشی جعفری تبریزی.
Faul, Mark& Xu, Likang , 2010, Traumatic Brain Injury in the United State (Emergency Department Visits, Hospitalizations and Deaths 2002-2006) , USA: publication of the National Center for Injury Prevention and Control.
Teasdale, Graham M, Head injury, Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 1995; 58: 526-539.
Thomas M, Teece S. Towards evidence based emergency
medicine: best BETs from Manchester Royal Infirmary. Computed tomography and the exclusion of upper cervical spine injury in trauma patients with altered mental state. Emerg Med J, 2002; 19: 551-552.
Hockley, Julie (2022). «Alcohol Related Dementia (ARD)» Canada: Regional Services Alzheimer Society of Manitoba.
Jurisprudence the Essentials of the Islamic Law
Volume 58, Issue 1
(Spring & Summer 2025)
September 2025
Pages 25-45

Files

Share

How to cite

Statistics