ORIGINAL_ARTICLE
اعتبار شرط انفساخ و شرایط تحقق آن در حقوق ایران و فقه امامیه
نویسندگان قانون مدنی ایران در تدوین مقررات آن، بیشتر از منابع فقهی و حقوق فرانسه الهام گرفتهاند. در ماده 1234 قانون مدنی فرانسه، در بین اسباب سقوط تعهد، نهاد حقوقی با عنوان «شرط فاسخ» پیشبینی شده است. ماده 264 قانون مدنی ایران که به بیان اسباب سقوط تعهد میپردازد، منطبق با ماده1234 قانون مدنی فرانسه است، اما ذکری از شرط انفساخ بعنوان یکی از اسباب سقوط تعهد نشده است. سؤالی که مطرح میشود این است که آیا شرط انفساخ با نظام حقوقی ایران سازگاری نداشته که صراحتاً مورد پذیرش قرار نگرفته است؟ با تحلیل موضوع و بررسی آن در فقه، به نظر میرسد که اگر چنین شرطی به صورتی در عقد درج شود که سبب جهالت و غرر در معامله نشود، اصولاً نباید با مبانی نظام حقوقی ایران منافات داشته باشد. در این مقاله، صحّت و اعتبار شرط انفساخ در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران و شرایط تحقق آن مورد بررسی قرار میگیرد.
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28475_e78f6d000150f1bc7d9635a4d6065319.pdf
2012-02-20
33
52
سقوط تعهد
شرط انفساخ
عقد
فقه
قانون مدنی
حمید
ابهری
hamid.abhary@gmail.com
1
دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران
AUTHOR
سام
محمدی
hamid.abhary2@gmail.com
2
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران
AUTHOR
زینب
افچنگی
hamid.abhary3@gmail.com
3
کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه مازندران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بیع اموال فکری از منظر حقوق اسلامی
گرچه حقوق مالکیت فکری به عنوان شاخه ای از علم حقوق جای خود را کاملاً در سطح جهان باز نموده است، ولی در کشور ما هنوز بر سر برخی پایه ای ترین مسائل آن از جمله خرید و فروش این گونه اموال، تردید و مناقشاتی وجود دارد. این مقاله قصد دارد با بررسی شرایطی از عقد بیع که در نگاه اول در خصوص اموال فکری چالش برانگیز به نظر می رسند یعنی لزوم مالیّت داشتن مبیع و عینیّت آن، و نیز با تبیین ابعاد مختلف ناظر بر بیع این اموال یعنی امکان تسلیم، دائمی بودن مالکیت، و تعلّق جوایز و امتیازات به پدیدآورنده، علاوه بر برداشتن گامی به جلو در جهت نزدیکی و هماهنگی با نظام های حقوقی جهانی، یکی از اغلاط شایع ناظر به لزوم عین متجسم و متعیّن بودن مورد بیع را بزداید
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28476_8f71faedde973bd6afb1048571915259.pdf
2012-02-20
53
73
اموال فکری
انتقال دائم
بیع
تسلیم مبیع
حقوق مالکیت فکری
عین معین
مبیع
عباس
کریمی
abkarimi@ut.ac.ir
1
استاد گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
AUTHOR
أسماء
موسوی
abkarimi2@ut.ac.ir
2
کارشناس ارشد حقوق مالکیت فکری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مفهومشناسی نصب درآرای فقهای امامیه
بازشناسی دقیق مفهوم نصب و ویژگیهای این جریان منحرف عقیدتی و ارائه تعریف دقیق و منصفانه از آن بسیار حائز اهمیت است. به ویژه با عنایت به اینکه فقیهان امامی آثار و احکام خطیرکفر را بر ناصبی ترتیب دادهاند. این مقاله با ورود به میدان بحث فقهی، آرای گوناگون در باب مفهوم نصب را مورد تحلیل و سپس نقد فقهی قرار داده است. تحلیل و نقد دیدگاه افراطی مشایخ اخباری توسط فقیهان معاصر و تبیین دیدگاه ممتاز امام خمینی(ره) در اوج مباحث این مقاله نشسته است. سرانجام این مقاله به نتیجه منصفانه و محتاطانهای در باب مفهوم نصب نائل شده است
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28477_454d6ade755115cd11fdd33a5feda1d8.pdf
2012-02-20
75
93
اهل بیت
خوارج
عداوت
ناصبی
نصب
محمدتقی
فخلعی
fakhlaei@um.ac.ir
1
دانشیاردانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
حسین
صابری
hsaberei66@gmail.com
2
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
محمود
توکلیان اکبری
fakhlaei2@um.ac.ir
3
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق ا سلامی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اعتبار مثبتات ادلّه با رویکردی به نظر امام خمینی (ره)
یکی از مباحث بنیادی و کاربردی در علم فقه و اصول فقه، اعتبار مثبَتات ادله میباشد. امارات و اصول عملیه همانطور که میتوانند دارای آثار شرعی مستقیم باشند، میتوانند دارای آثار شرعی غیرمستقیم نیز باشند. اعتبار این لوازم و آثار غیرمستقیم تحت عنوان مثبتات ادله بررسی میشود. برخی از اصولیها با طرح جعل علمیت برای امارات، مثبتات اماره را معتبر میدانند ولیکن، مثبتات اصول را به علت عدم جعل کاشفیت، فاقد اعتبار میدانند. برخی نیز با اعتقاد به اطلاق ادله حجیت امارات، نسبت به لوازم آنها و نبود چنین اطلاقی در اصول عملیه چنین تفاوتی را پذیرفتهاند. اما براساس رویکرد امامخمینی (رحمةاللهعلیه) اثبات شده است که علت اعتبار مثبتات امارات به هیچ عنوان جعل کاشفیت و یا اطلاق ادله جعل حجیت نیست؛ بلکه سیر? عقلاء باعث تمایز مثبتات امارات از اصول عملیه میشود.
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28478_b15a95a8f07f1250ad7235217c5bdceb.pdf
2012-02-20
95
115
استصحاب
اصل عملی
اماره
سیره عقلاء
مثبَتات ادله
اکبر
احمدی
akbarahmadi@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات
AUTHOR
سیدمحمدرضا
امام
mremam@ut.ac.ir
2
دانشیار دانشکده الهیات
AUTHOR
عابدین
مومنی
mohsenfattahi2@gmail.com
3
استادیار دانشکده الهیات
AUTHOR
علی
مظهر قراملکی
amghramali@ut.ac.ir
4
دانشیار دانشکده الهیات
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تشهیر شاهد زور
مفهوم شهادت دروغ یا شهادت زور در منابع فقهی با آنچه در قوانین و حقوق موضوعه به چشم میخورد، تفاوت چندانی ندارد؛ اما در تعیین مجازات این جرم و ادله و مبانی آن، آنچه از کلام فقها (امامیه و اهل سنّت) و استنادات هر یک به روایات یا سیره رهبران دینی خود، میتوان استنتاج نمود، ضروری بودن تشهیر شاهد زور به واسطه زیان و ضرری است که ممکن است در آینده به جامعه و افراد آن وارد گردد؛ که در قانون مجازات اسلامی بدان توجهی نشده است. بنابراین لازم است در تأیید و تثبیت تشهیر، به عنوان مجازات مفید و متناسب با جرم شهادت دروغ، بررسی شود که نظرات و دیدگاه فقها و مستندات و ادله هر یک از آنها در تشهیر شاهد زور چیست؟ همچنین روایاتی که در این خصوص وارد گردیده و نیز سایر ادلهای که در جواز این مجازات بدان استناد شده است، کدامند؟ در این مقاله، سعی شده است ضمن بیان مفهوم تشهیر، سؤالات مطروح? فوق بررسی و پاسخ داده شود.
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28479_f3886f6dcd188310f77e88a3a364c867.pdf
2012-02-20
117
138
تشهیر
تعزیر
شاهد زور
شهادت
لیلا
زمانی
leila_zamani837@yahoo.com
1
کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یزد
AUTHOR
حسین
ابویی
habuey@yazduni.ac.ir
2
استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه یزد
AUTHOR
علی
تولّائی
tavallaei@yazd.ac.ir
3
استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه یزد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازخوانی و نقد ادلّۀ اختصاص خیار مجلس به بیع
در فقه امامیه و به تبع آن قانون مدنی، اختصاص خیار مجلس به بیع، از مسلّمات شمرده میشود تا جایی که بعضی آن را از ضروریات فقه امامیه میدانند و برخی بر آن ادعای اجماع کردهاند؛ اگر چه کسانی چون مالک و ابوحنیفه اساساً ثبوت آن را به شکل مشهور، انکار کرده و از برخی چون شافعی، قول به تفصیل دیگری هم نقل شده است.
از آن جا که معاملات، اموری توقیفی و تعبدی نیستند و واگذار به عرف عقلا بوده و نوعاً ملاک احکام آن توسط عقلاء قابل فهم است، در این مجال ضمن بیان اقوال موجود در خصوص خیار مجلس و مرور ادله و مستندات آنها، به نقد هر یک پرداخته و نظریة تعمیم خیار مجلس به تمامی عقود لازم (به جز نکاح) را، به همراه شواهد و مؤیدات آن، تبیین نموده و با الغاء خصوصیت از عقد بیع، آن را شامل همة عقود لازمی که ملاک جعل خیار مجلس در آن وجود دارد می دانیم.
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28480_282b8a6b7e3effec188b077cad348f8f.pdf
2012-02-20
139
154
الغاء خصوصیت
بیع
تنقیح مناط
خیار مجلس
عرف عقلاء
عقود لازم
مهدی
موحدی محب
movahedimoheb@gmail.com
1
استادیار دانشگاه سمنان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
انصراف و نقش آن در استنباط
از جمله مباحث مهم اصولی که در ابواب و مسائل گوناگون فقه کاربرد دارد و از موضوعات مور ابتلاء فقیهان محسوب می شود، بحث (انصراف) است. این مهم، از مباحث مرتبط با (مطلق و مقید) است و هنگام بحث از (مقدمات حکمت) مورد توجه قرار گیرد. از آنجائی که این موضوع نقش مهمی در استنباط احکام شرعی دارد و در علم اصول فقه به اجمال، مورد بحث قرار گرفته است، پرداختن به آن ضروری جلوه می نماید. این مقاله پس از بررسی مفهوم انصراف و بیان اقسام آن، به تبیین آثار آنها میپردازد و با طرح مثالهای گوناگون از ابواب مختلف فقه، بر نقش مهم آن در امر استنباط میپردازد.
https://jjfil.ut.ac.ir/article_28481_0d5180f219a1194c9e477106f1858942.pdf
2012-02-20
11
31
استنباط
اطلاق
انصراف
تقیید
علی
کلانتری
akalantari@rofe.shirazu.ac.ir
1
عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز
AUTHOR