%0 Journal Article %T بازخوانی و نقد ادلّه اختصاص حقّ شفعه به «بیع» %J فقه و مبانی حقوق اسلامی %I دانشگاه تهران %Z 2008-8744 %A مسجد سرائی, حمید %A پور لطف الله, حسن %A دانشمند, علی %D 2019 %\ 02/20/2019 %V 51 %N 2 %P 475-495 %! بازخوانی و نقد ادلّه اختصاص حقّ شفعه به «بیع» %K ادلّه شفعه %K الغای خصوصیّت %K بیع سهم مشاع %K حقّ شفعه %K عمومیّت بیع %R 10.22059/jjfil.2018.230813.668311 %X حقّ شفعه، یک حقّ استثنائی و برخلاف قاعدۀ سلطنت بوده، و با اجتماع شرایطی، به صورت اختیار تملّک قهریِ سهم فروخته شده و مشاع، نمود می­یابد. ازجمله شرایط تحقّق حقّ شفعه که هم فقها و هم قانون­گذار عرفی در ماده 808 قانون مدنی به پیروی از دیدگاه مشهور فقهی عنوان کرده­اند، انتفال سهم مشاع از طریق «بیع» می‌باشد. نوشتار حاضر، ضمن بیان اقوال موجود دربارۀ شرط مذکور و تحلیل مستندات آن، به بازخوانی ادلّه این حکم و نقد و بررسی روایات واردۀ باب، به عنوان مستند اصلی پرداخته و ضمن تقویت مبانی دیدگاه غیرمشهور، آن را أرجح تلقّی کرده است؛ یافته اصلی تحقیق حاکی از آن است که در کنار بازخوانی دوباره روایات، می­توان دلالت آنها بر اختصاص حقّ شفعه به بیع ـ آن­چنان که مشهور برآنند ـ را ناتمام دانسته و با نگرشی نو از جمله در دلالت روایات وارده، الغاء خصوصیّت از بیع و ملاک قرار دادن عرف و اراده عمومی، به جریان حقّ شفعه در تمامی عقود معاوضیِ ناقل ملکیّت، حکم کرد. %U https://jjfil.ut.ac.ir/article_70239_4da1c5da075e73ba3de071ecdf170558.pdf